به سوی فردا

                                فرهنگ کار

مقدمه:

زمانی که از فرهنگ کار سخن به میان می آید همه به نوعی فرهنگ کار، را در تمایل جویندگان کار به پیش میز نشینی تعبیر می کنند. در صورتی که فرهنگ کار موضوع پر دامنه ای است که شاید این طرز فکر جزیی از آن باشد. به همین دلیل بر آن شدیم در این یادداشت کوتاه نگاه کلی به مقوله فرهنگ کار جهت روشن شدن زوایای آن داشته باشیم.

الف) اهمیت و جایگاه کار و کار کردن:

در مورد اهمیت و جایگاه کار و کار کردن و کسب روزی حلال در احادیث و روایات اسلامی سفارش های فراوانی وجود دارد.

*امیرالمومنین علی (ع)؛ می فرمایند همانا خداوند پیشه ور، امین را دوست دارد. همچنین می فرمایند: کسی که سر بار جامعه باشد نفرین شده است.

*خداوند تبارک و تعالی: در سوره اسراء( آیه 1209 الملک( آیه 17) اعراف( آیه 10) حدید( آیه 27 و مائده( آیه 95) مردم را به سوی کار و تلاش و کسب روزی حلال دعوت کرده است و آن را یک واجب دینی می داند.

*مقام معظم رهبری: فرهنگ کار باید در کشور به نوعی باشد که مردم کار را عبادت بدانند. در این حالت است که کشور پیش خواهد رفت.

با این حال، علیرغم وجود سفارش و تاکیدات در قران کریم، روایات اسلامی و احادیث از سوی امامان و بزرگوار ان، باز هم شاهد کم کاری عدم مسئولیت پذیری در قبال وظایف محوله، دست یابی به درآمدهای کلان بدون کار کردن و تلاش به عنوان یک ایده آل در سطح بنگاه های دولتی و خصوصی هستیم. ریشه این همه مشکلات را می توان در عدم ترویج فرهنگ کار و نهادینه نشدن فرهنگ کار در جامعه دانست.

مطالعات و پژوهشهای انجام یافته، نشان میدهد که فرهنگ کار در ایران در مقایسه با جوامع پیشرفته در سطح پایین قرار دارد.

ب) تعریف فرهنگ کار:

قبل از ورود به مبحث فرهنگ کار، باید ابتدا خود فرهنگ و کار تعریف و مشخص گردد.

-) مفهوم فرهنگ: مجموعه پیچیده ای است که در برگیرنده دانستنیها، اعتقادات، هنر، اختراعات، قوانین، عادات و هر گونه توانایی دیگری که به وسیله انسان به عنوان یک عنصر جامعه کسب شده است.

-) مفهوم کار: کار فعالیت فکری، جسمی دائمی که منجر به تولید و خدمات می گردد و فرد در مقابل آن مزد دریافت کند.

-) فرهنگ کار: عبارت است از آگاهی و باوری است که مردم در تفسیر تجربیات خود در محیط اطراف خود از کار کردن و نتیجه آن دارند و به تبع این تفسیر، رفتارهای اجتماعی و سازمانی خاصی را جهت میل به پر کاری بی رغبتی به کار و کم کاری دیکته می کند، این فرمان هم از ضمیر ناخودآگاه و خود آگاه انسان صادر می گردد.

ج) چرا باید به فرهنگ کار توجه گردد:

اگر فرهنگ کار در یک سازمان یا جامعه ضعیف ارزیابی گردد. به این معناست که کارکنان به انجام کار مفید و مولد تمایل ندارند و در نتیجه فعالیت آن ها از اثر بخشی کمتری برخوردار است و منابع به کار گرفته شده حداکثر بازده را نخواهد داشت و نهایتاً توسعه اقتصادی محقق نخواهد شد.

د) ارتقاء فرهنگ کار:

ارتقاء فرهنگ کار، یعنی درست کار کردن، عمل به تعهدات در زمانیکه نفر خارجی وجود ندارد و احساس مسئولیت در قبال کار، تولید و سرمایه های فردی و ملی داشته باشد. برای ارتقاء فرهنگ کار می توان از سه طریق اقدام کرد:

-) خانواده: اولین کانون تربیت فرزندان است. و آموزه های انتقال یافته از خانواده ها به فرزندان هیچ گاه از ذهن کودکان پاک نخواهد شد

-) دولت: تدوین برنامه های فرهنگی از طریق رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی در خصوص نقش و اهمیت کارکردن

-) کار فرما: ایجاد انگیزه و امکانات رفاهی برای کارکنان خود با توجه به شایسته سالاری و نقش آن ها در تولید و ارزش افزوده واحد تولیدی